Laboratuvarlar için Cam ve Plastik Malzeme Yıkama ve Dezenfeksiyon Süreci ve Yıkama Makinesi Seçimindeki Püf Noktalar
Yıkama – Kurutma – Dezenfeksiyon
Ülkemiz genelinde henüz istenilen düzeye ulaşmamış olan meslek hastalıklarından veya zararlarından korunma bilinci bu alanda da kendini göstermektedir. Bu sorunun en önemli sebeplerinden biri yıkama, kurutma ve dezenfeksiyon süreçlerinin tam olarak bilinmemesi ve faydalarının öğrenilememesidir.
Bu süreçlerin çoğu zaman, yüksek maliyet veya diğer temizleme sistemlerinden yüksek olan maliyetleri yüzünden tercih edilmemesi de başka bir sorundur.
Laboratuvar Malzemeleri
Laboratuvar malzemeleri genel olarak plastik, cam ve metal olarak sınıflandırılabilir. Bu malzemelerin ve plastik malzeme yıkama süreçleri hepsi için farklıdır. Laboratuvarlarında herhangi bir yıkama cihazı olmayan kişilerin yıkama için izleyecekleri süreç genellikle aşağıdaki gibidir:
Bütün kimyasal analizlerde kullanılan kapların temiz olması gerekir. Kapların çok az da olsa kirli olması analiz sonuçlarının yanlış çıkmasına neden olur. Bunun için her türlü cam malzeme analize başlamadan önce iyice yıkanıp saf sudan geçirilmeli, kurutulduktan sonra kullanılmalıdır.
Kapların kirliliği gözle fark edilmeyebilir. Bu yüzden içine saf su konularak kontrol edilmelidir. Eğer saf su, kabın çeperlerinde damlacıklar hâlinde kalırsa temiz; ince bir film hâlinde akarsa kirli demektir.
Kirler genellikle su, sabun, deterjan, kuvvetli bazlar, kuvvetli asitler, kral suyu, permanganatın alkali çözeltileri veya kromik asit çözeltileri ile temizlenebilir. Temizleme işlemi sırasında kabın çeperlerinin çizilmemesine ve kapta temizleyici maddelerin kalmamasına dikkat edilmelidir.
Kirli kap önce çeşme suyunda gerekirse fırça kullanılarak yıkanır. Daha sonra temizleyicilerden biri ile temizlenir. Son olarak çeşme suyu ve arkasından saf su ile durulanır.
Laboratuvar aletlerindeki kontaminasyonun fiziksel ve kimyasal özellikleri bilgisi, temizlik süreçleri akışları ve temizlik maddesinin seçimi açısından büyük önem taşımaktadır.
Kontaminasyonun fiziksel ve kimyasal özellikleri örneğin; asitli, pH derecesi natürel ya da alkalik koşullarda sudaki çözünürlüğü, hidroliz ya da oksidasyon kaynaklı kimyasal dönüşümü, erime ya da yumuşama noktasını, emülsiyon imkanını, süspansiyon ya da yayılmayı kapsar.
Belli bazı uygulamalarda laboratuvar araçlarının dezenfeksiyonu zaruridir.
Dezenfeksiyon, bir yandan bulaşıcı enfeksiyonlarla çalışılan laboratuvarlardaki personelin korunmasını sağlarken, bir yandan da tıp laboratuvarlarındaki, hijyen enstitülerindeki, ecza, gıda ve kozmetik endüstrisi laboratuvarlarındaki prob ve preparatlardan mikropların taşınmasını engeller.
Bu süreçlerin uygulanmasında kişilerden kaynaklı hataların yanında kullanılan suyun, dezenfektan veya deterjanın uygun olmaması gibi sorunlar yaşanmaktadır. İlave olarak yıkanan cam malzemenin dar boyunlu olması, uzunluğu vb. gibi farklı durumlarda yine yıkamanın verimliliğini etkilemektedir.
Laboratuvar cam malzemeleri ile her temasta laboratuvar personeli ciddi bir tehlike riski ile karşı karşıya kalmaktadır. Cam kırılması yaralanmalara neden olabilir, zehirli maddelerin kontaminasyonu ile sağlık için bir risk oluşabilmektedir. Kullanılan temizlik maddeleri de kuvvetli asit ve baz oldukları içinde aşındırıcı ve zarar vericidirler.
Sonuç olarak yıkamanın verimliliğini etkileyen faktörlerin çokluğu ve kontrol edilmesinin zorluğu nedeni ile günümüzde artık bu tür yıkama, dezenfeksiyon ve kurutma işlemleri cihazlar ile yapılmaya başlanmıştır.
Bu cihazların kullanıma başlanması ile öncelikle laboratuvar personelinin sağlığı daha sonra yıkama verimliliği ve zaman tasarrufu konusunda ciddi edinimler sağlanmıştır.
Laboratuvar araç ve gereçlerinin yıkama süreçlerinin stardartlaşması yıkama makineleri ile sağlanabilmesine ilaveten sürecin tamamen otomatikleşmesi sayesinde personelin yaşayacağı tehlikeleri en aza indirilmiş olur.
SMEG Marka Laboratuvar Tipi Cam Malzeme Yıkama Kurutma ve Dezenfeksiyon Cihazları
1948 yılında Guastalla’da kurulan Smeg Grubu bugün dünya ölçeğinde yaklaşık 2000 çalışanı ve 12 şubesiyle İtalyan ürünlerinde mükemmelliği temsil etmektedir.
Smeg ürünlerinde kalite, teknoloji ve tasarıma son derece önem veren köklü kurumsal kültürü sayesinde ev ve sanayi tipi cihazların üreticileri arasında haklı bir ün kazanmıştır.
Smeg dünya genelinde otuzdan fazla ülkede yerleşik profesyonel kullanıcılarla iş birliği sonucunda kazanılan bilgi birikimiyle yirmi yılı aşkın bir süredir laboratuvar kullanımına yönelik cam ürünleri yıkama makinelerinin tasarım ve üretiminde de bu değerlere bağlı kalmıştır.
Smeg tasarım aşamasından satış sonrası hizmetlere kadar entegre yapısıyla laboratuvar dünyasına en gelişmiş yıkama ve dezenfeksiyon ürünleri, müşteriye özel çözümler, esnek ve etkili hizmetler sunar.
Yıkama cihazları genel olarak kurutmalı ve kurutmasız olarak iki gruba ayrılmaktadır. Bu gruplar kendi aralarında da müşteri tipine göre alt gruplara ayrılmaktadır. Alt gruplar yıkama makinesinin programlama sayısı, sıcak su bağlanabilmesi, deterjan saklama haznesine sahip olması gibi özelliklere göre çeşitlendirilirler.
Yıkama Makinesi Nasıl Seçilir?
Yukarıdaki tüm soruların ve sorunların farkında olan bir kullanıcının yıkama makinesi edinme kararından sonra önünde yapması gereken bazı tespitler ve cevaplaması gereken bazı sorular olacaktır. Genel olarak bu soruları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
1.Kurutma isteniyor mu?
2.Saf su ile durulama yapmak isteniyor mu?
3.2-5 bar arası akan saf su mevcut mu?
4.Su hattınızda 2-5 bar arası akan sıcak su var mı? (4090-3060 modelleri)
5.Yıkanacak cam malzeme türlerini detaylandırınız. (Pipet, tüp, balon joje, erlen, vb.)
6.Yıkanacak cam malzemelerin max. yüksekliği nedir?
7.Deterjan saklama haznesi isteniyor mu?
Bu soruların cevaplayan kullanıcı için bir sonraki aşama yıkayacağı cam malzemeye göre cihazın içine yerleştirilecek sepetlerin seçimidir.
Bu sepetler balon joje, erlen, beher, pipet, tüp, reaktif şişesi, spatül, kaşık vb. gibi malzemeler için farklı olarak üretilmiştir. Yıkanacak cam malzemelerin adedine göre sepetlerin seçimini yapan kullanıcı bundan sonraki süreçte yıkama ile ilgili deterjan ve nötralizör seçimini gerçekleştirir.
Tüm bu aşamalardan sonra kullanıcı artık tam teçhizatlı olarak isteği yıkama, kurutma ve dezenfeksiyon makinesini seçmiş olur ve bir sonraki aşama olan satın alma aşamasına geçişi sağlar.
Satın alma aşamasında fiyat performans değerlendirmesi yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlardan biri de maliyet analizidir. Yıkama makinesi ile yıkama mantığı genellikle ev tipi makinelere yakın olmakla beraber maliyet açısından farklılıklar gösterir. Yıkama makinesi seçiminde önceliklerden ilki insan sağlığıdır.
Bu durumu içselleştirmeyen ve yöneticisine bu durumu aksettiremeyen hiçbir kullanıcı cihaz alımında başarılı olamayacaktır.
Bu durumu içselleştiren kullanıcı daha sonra yıkama süresi ve yıkama sürecinde harcanan su, deterjan ve iş gücü analizini yapmalıdır. Tüm bu aşamalardan sonra yıkama makinesi alımı olumlu sonuçlanacaktır.
Gökhan Aslıbay – Yüksek Kimyager – Satış Mühendisi / An-ka Analiz & Kalite Kontrol Cihazları
