Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2014 yılı Ağustos ayı sonuna kadar 4708 sayılı Kanun çerçevesinde yürütülen faaliyetler doğrultusunda 2302 adet kuruluşa Yapı Denetim İzin Belgesi, 489 adet kuruluşa Laboratuvar İzin Belgesi ve 25987 adet mimar ve mühendise de denetçi belgesi verildi.
Söz konusu kuruluşlardan, 1838 adet yapı denetim kuruluşu ile 350 adet laboratuvar kuruluşu halen faal olarak görevlerini devam etmekte olup; bugün itibari ile yaklaşık 505 milyon m2’ye tekabül eden 304 bin adet inşaat işi denetleniyor.
4708 Sayılı Kanun kapsamında yapı denetim faaliyetinde bulunan Yapı Denetim Kuruluşları, denetçi mimar ve mühendisler ile kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanları hakkında Kanunun 10. maddesinden hareketle; söz konusu kanun ile belirlenmiş olan görevlerini yerine getirmemeleri durumunda aynı Kanunun “Denetim
faaliyetinin durdurulması ve izin belgesinin iptali” başlıklı 8. Maddesine istinaden eylem yaptırım dengesi gözetilerek Bir (1) Yıla Kadar Geçici Faaliyet Durdurma cezası verilmekte olup; 3 defa geçici faaliyet durdurma cezası alan kuruluşların da belge iptali işlemleri gerçekleştirildi.
Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2011 yılı Ocak ayından 2014 Ağustos ayı sonuna kadar çeşitli nedenlerden ötürü görev ve sorumluluklarını yerine getirmeyen yapı denetim kuruluşları hakkında 1506 adet bir (1) yıla kadar geçici faaliyet durdurmaya ilişkin idari işlem tesis edilerek, 150 kuruluşunda izin belgesi iptaledildi.
Ayrıca, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına verilen yapı denetim kuruluşlarının faaliyetlerini denetleme yetkisi kapsamında, 2002 yılından 2014 yılı Ağustos ayı sonuna kadar toplam 18658 adet şantiye denetimi yapıldı.
Beton denetiminde yeni prosedür
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 1 Ekim 2014 tarihinde yaptığı açıklamayla hazır betonun piyasa gözetim ve denetiminde yeni prosedürü açıkladı. Söz konusu açıklama ise:
“Bakanlığımız Yapı Malzemeleri Yönetmeliği kapsamındaki ürünlerin piyasa gözetim ve denetiminde (PGD) tek yetkili otoritedir. Betonarme binalarda taşıyıcı sistemin en önemli unsurlarından birisi olan betonun standartlara uygun olması büyük önem taşımaktadır.
Yıllık bazda değişmeler olmakla birlikte, Bakanlığımızca tüm yapı malzemelerine yönelik gerçekleştirilen PGD’lerin ortalama %35’ini hazır beton denetimleri oluşturmaktadır.
Bakanlığımızca hazır beton ürününe yönelik yapılmakta olan denetim faaliyetlerinin sektördeki gelişmelere ve günümüz koşullarına uygun olarak yapılabilmesi amacıyla 2014/22 sayılı Genelge yayımlanmıştır.
Söz konusu genelgede açıklanan prosedüre göre, ülke çapında tüm hazır beton santrallerinin üretmiş oldukları hazır betonun daha sıkı ve düzenli denetlenmesi sağlanırken, farklı şantiyeler bazında denetleme yapılacaktır.
Bu şekilde daha önceki 16/11/2012 tarihli ve 1619 sayılı genelgeye göre beton santralinden numune alınması uygulamasına son verilirken hazır beton firmaları bir haftalık üretimleri bazında denetlenecektir.
Bu kapsamda Bakanlığımız (Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü) ve Ankara Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü teknik elemanlarınca bahsi geçen yeni genelgenin uygulanması bakımından pilot bölge olarak seçilmiş olan Ankara ilinde piyasaya arz edilen hazır beton mamulüne yönelik bir dizi denetim gerçekleştirilmiştir.
Denetim sırasında alınan numuneler Genel Müdürlüğümüz laboratuvarında deneye tabi tutulacaktır. Ankara ilinde yapılan uygulama ile standartlara uygun olmayan ürünlerin yapılarda kullanımının önlenmesi ve güvenli yapılaşmanın sağlanması hedeflenmektedir.
Uygunsuzluk veya güvensizlik durumunda, idari para cezasının yanı sıra ürünün piyasa arzının yasaklanması dahil, bir dizi yaptırım uygulanabilmektedir” şeklinde oldu.
Dış cephe iş iskelelerine düzenleme
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı dış cephe iskelelerine düzenleme getiriyor. İş iskelesi yüksekliğinin 13.50 metreyi aşması halinde iskelenin tamamının ön yapımlı çelik veya alüminyum alaşım bileşenlerden oluşması şartı getirildi.
Bakanlık yapı sektöründe çalışanların iş esnasında maruz kaldığı riskleri azaltmak amacıyla “Ahşap, Çelik ve Alüminyum Alaşım Ön Yapımlı Bileşenlerden Oluşan Dış Cephe İş İskelelerine Dair Tebliğ” yayımladı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yayımlanan tebliğ ile; bina inşaatlarında kullanılacak dış cephe iş iskelelerinin statik hesap ve detay çizimlerinin proje müellifince yapılması ve yapı ruhsatı alma aşamasında diğer statik projelerle birlikte idaresine sunulması öngörülüyor.
Böylece dış cephe iş iskelelerinin uygulama ve söküm dâhil tüm aşamalarının yüklenici, şantiye şefi, ruhsat vermeye yetkili İdare ve yapı denetim kuruluşu ile iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarınca izlenebilmesi ve denetlenebilmesine olanak sağlanıyor.
Yüklenicinin TSE belgesine sahip sistemleri kullanacağını talep ve beyan etmesi halinde, üretici firma tarafından yapılan hesap ve detay çizimlerin statik proje olarak kabul edilmesiyle, TSE belgeli çelik veya alüminyum alaşım iş iskelelerinin kullanılması özendiriliyor.
İş iskelesi yüksekliğinin 13.50 metreyi aşması halinde iskelenin tamamının ön yapımlı çelik veya alüminyum alaşım bileşenlerden oluşması şartı getirildi.
Özellikle yola bakan cephelerde yapılacak çalışma esnasında bölgeyi kullanan insanların alet, edevat ve yapı malzemesi düşmesi sonucu zarar görmelerinin önlenmesi amacıyla tedbirler alınacak. Yola bakan cepheler levha, branda ya da perde ile kapatılacak.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yayımladığı tebliğ ile dış cephe iş iskelelerinden kaynaklanan kazaların önüne geçmeye çalışarak dış cephe iş iskelelerinde güvenli çalışma ortamının oluşturulmasını sağlayacak.
