Özet
Cam elyaf takviyeli kompozit malzemeler düşük üretim maliyetleri, özgül mekanik özelliklerinin yüksekliği, tasarım ve şekillendirilebilme kolaylığı vb. daha birçok nedene bağlı olarak çok farklı sektörlerde tercih edilen malzeme haline gelmiştir.
Özellikle havacılık, askeri ve uzay alanlarında kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Buna bağlı olarak özellikle otomotiv sektöründe çok fazla ilgi görmüş ve başarılı çalışmalara yön vermiş bir malzeme olarakta karşımıza çıkmıştır.
Cam elyaf takviyeli kompozit malzemeler ürün gamımızın yaklaşık %90’nı oluşturmaktadır. Firma olarak yenilikçi ve sürdürülebilir çalışmalara verdiğimiz önem kapsamında, ürün çeşitliliğimize yeni bir Ar-Ge çalışması katmak ve eğlence sektörüne yeni bir bakış açısı kazandırmak amacıyla yeni bir ürün çalışmasını tamamlanmıştır.
Dış kabuğu CTP kompozit malzeme kullanılarak yapılan, tasarım ve mühendislik çalışmalarının tamamını kendi Ar-Ge bünyemizde oluşturulan Dağ Kızağı (Trail Coaster) eğlence arabaları tasarlanmıştır. %100 yerli üretim olarak gerçekleştirdiğimiz arabamız, eğlence sektörüne farklı bir bakış açısı katarak, tercih edilen ürünler arasına girmeyi başarmıştır.
CTP Kompozit Gövdeli Dağ Kızağı Arabası
1976 yılında İstanbul’ da kurulan Polin Su Parkları, su kaydırakları ve su parkları tasarımı, üretimi ve montajında bir dünya lideridir. 105 ülkede 3000’den fazla su parkı projesi gerçekleştiren Polin yenilikçi, üstün kalite anlayışı ve teknolojideki liderliği ile birçok ilki gerçekleştirmiştir.
Bugün birçok ülkenin, hatta kıtanın en büyük ve ödüllü su parkları Polin imzası taşımaktadır. Dünyanın en geniş ürün çeşitliliğine sahip olan Polin’ in 2010 yılında lanse ettiği King Cobra kaydırağı 2014 ve 2015 yıllarında Avrupa’nın en iyi su kaydırağı seçilmiştir.
Polin, 2006 yılından bu yana kaydıraklarını uzay sistemlerinde kullanılan üretim yöntemi olan iki tarafı parlak yüzeyli ve pürüzsüz, daha mukavim ve daha hafif, görselliği, mükemmel ürün elde etme gibi önemli avantajları olan RTM (Resin Transfer Molding) kapalı kalıp teknolojisi kullanarak su kaydırağı sektöründe ilklerin temsilcisi olmuştur. Bu teknoloji kaydırak üretiminde en ileri noktadır. Polin bu üretim tekniğini kullanarak üretim yapan ilk ve tek Avrupalı su kaydırağı üreticisidir.
Polin su kaydıraklarının, tüm tasarımı, üretimi, montaj ve servis süreçleri 2003 yılından beri ISO Uluslararası Kalite Yönetim sistemi altında; Avrupa (EN) ve Amerika (ASTM) Normlarına uygun olarak yürütülmektedir. Polin bu kalite belgesine sahip ilk Avrupalı su kaydırağı üreticisidir.
Ödüllü su kaydırakları ve su parkı projelerine her geçen gün yenisini ekleyen Polin, özellikle yeni ürün çalışmalarına büyük önem vermektedir.
Yenilikçi ve sürdürülebilir çalışmalarımız, eğlence sektörüne yeni bakış açıları kazandırmak, yeni ürünler tasarlamak ve tasarlanan ürünleri üretilebilir ve projelendirilebilir hale getirmek için Ar-Ge çalışmalarımız hızla devam etmektedir.
Şekil 1. Ödüllü King Cobra kaydırağımız Şekil 2. Örnek projelerimizden
Kompozit malzemelerin Türk Otomotiv Endüstrisi’ne 1960’lı yıllarda Anadol marka otomobil kaportasında ilk olarak kullanılmaya başlaması ve daha sonraki yıllarda hızla yaygınlaşan kullanımı ile birçok farklı konseptteki araçlarda ve araç içi-dışı donanımlarda kullanımı hızla yaygınlaşmıştır.
Üretimi kolay olan el yatırması yöntemiyle birçok uygulama gerçekleştirilmiştir. Daha sonraki süreçlerde üretim yöntem ve teknikleri geliştirilerek seri üretime geçilmiş ve kompozit malzemeler çok daha geniş alanlarda kullanılmaya başlanmıştır.
Bu bağlamda tasarımı ve mühendislik yapısı ile tamamen kendi Ar-Ge bünyemizde çalıştığımız ve geliştirdiğimiz, %100 yerli üretimle özgünlüğü kanıtlanmış olan Dağ Kızağı (Trail Coaster) ürünümüz hem otomotiv hem eğlence ve hem de kompozit sektöründe, multidispliner sistemlerin bir arada kullanıldığı önemli bir değere sahip ürünümüz olacaktır.
Kompozit malzemelerin düşük yoğunluğu, yüksek dayanımı, rijitlik ve yüksek üretim hızı vb. daha sayılabilecek birçok özelliklerinden dolayı Dağ Kızağı (Trail Coaster) arabalarında tasarım olarak Cam Elyaf Takviyeli kompozit malzeme tercih edilmiştir.
Dağ kızağı (Trail Coaster) ürünümüz ile, eğimli araziye inşa edilmiş raylar üzerinde hareket eden iki kişilik kızaklarla doğa ile iç içe ve heyecan dolu bir macerayı kullanıcılara yaşatmak amacımızdır.
Yamaçtan aşağı, sadece yer çekimi ile saatte 40’km’ye kadar hızlanabilen sistemin tasarımında heyecan ve güvenlik ön planda tutulmuştur. Her tesis kendine özgü kayma izi ile projelendirilmektedir. Bu şekilde kullanıcılara farklı virajlarda sıra dışı bir sürüş deneyimi yaşatılmaktadır.
Şekil 3. Dağ Kızağı (Trail Coaster) model aşaması
Arazi büyüklüğüne ve eğimine göre uzunluğu 700 ile 4000 metre arasında projelendirilebilir olarak tasarlanmıştır. Bunun için gerekli olan ortalama arazi eğimi, en az %7 (4°) olmalıdır. Rayların kurulumu, mümkün olduğunca arazinin opografik yapısına uygun olarak yapılmaktadır.
Gerekli yerlerde arazi yeniden düzenlenebilir. Viraj dönüş yarıçapları standartlara ve hıza uygun olarak 4 ile 9 metre arasında değişmektedir. Hesaplanan uygun açı ile sürüş performansı en üst düzeyde tutulur.
Tepe ve çukur ray tasarımı ile de farklı deneyimler ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Tasarım yapılırken arazi üzerindeki doğal güzellikler var olduğu şekilde korunmaya çalışılır. Gerekli yerlerde tüneller ve köprüler de projelendirilebilerek, doğal yapıya minimum seviyede müdahale amaçlanmaktadır.
Şekil 4. Dağ Kızağı (Trail Coaster) raylı parkur çalışması
Ergonomik tasarıma sahip araçlar, tek başına veya 2 kişi olarak kullanılabilir. 3 yaş ve üstü çocuklar bir yetişkin ile birlikte, 8 yaşından büyük çocuklar ise tek başlarına kullanabilecek şekilde tasarlanmıştır.
Şekil 5. Dağ Kızağı (Trail Coaster) aracı kullanıcı görünümü
Özel fren sistemi ile kullanıcıların sistemi istediği hızda kullanmasına olanak sağlanır. Fren sistemine dokunulmadığında otomatik olarak fren pozisyonuna geçen özel fren sistemi ile araçlar, ancak bilinçli müdahale ile hızlandırılabilir.
Araçlar 4 ve 2 noktalı özel emniyet kemeri sistemi ile donatılmıştır. Araç hareket halindeyken emniyet kemerinin açılması mümkün değildir. Otomatik kavrama ile standartlarda tanımlanan en yüksek saatte 40km hızı aşmaları önlenir. Enerji emici şık tamponlar ile tasarımı tamamlanan Trail Coaster araçları istenilen renklerde sipariş edilebilir.
Dağ Kızağı (Trail Coaster) sistemi raylar, araçlar, çıkış konveyörü, sinyalizasyon sistemi (otomasyon) ve istasyon binasından oluşan komplike bir sistemdir.
Çıkış Konveyörü ve/veya Araç Lifti
Araçların kullanıcılarla beraber veya kullanıcı olmadan askıda olarak üst kota taşınmasını sağlar. %40 (22°) eğime kadar projelendirilebilir. Yukarı çıkış hızı istenen çalışma kapasitesine göre ayarlanabilmektedir.
Sinyalizasyon Sistemi (Otomasyon Sistemi)
Ray üzerinde hareket eden araçların kontrolü, operatöre araçlar hakkında anlık bilgi verilmesi, kullanıcıların fren yapmayı ihmal etmesi durumunda araçların birbirlerine düşük hızda yaklaşmalarını sağlayan sistemdir. Otomasyon sistemi maksimum çalışma kapasitesinin en güvenli şekilde sürdürülmesini sağlar.
İstasyon Binası
Proje büyüklüğüne uygun boyutlarda tasarlanan istasyon binası, kullanıcıların araçlara binişi ve inişini sağlayan platform ve operatör konveyörünü içerir. Ayrıca bir depolama alanı, araç vinci ve bakım alanına da yer verilmiştir.
Ray Sistemi
Paslanmaz çelikten imal edilen ray sisteminde her türlü yorulma ve termal şekil değişiklik hesapları tasarıma dahil edilmiştir. Kullanıcı güvenliğinin en önemli kriter olduğu eğlence araçları sektöründe rayların mühendislik hesapları en ince detaylarına kadar projelendirilir. Sadece kullanıcıların değil, çevre güvenliğinin de ön planda tutulması için gerekli önlemler büyük bir titizlikle hesaplanmıştır.
Araçların ray üzerinde ayrımını sağlayan otomatik fren sistemi opsiyoneldir. Otomatik fren sistemi ile araçlar ray üzerinde birbirlerine 40 metreden fazla yaklaşamazlar.
Şekil 6. Dağ Kızağı (Trail Coaster) aracı kullanıcı görünümü
Teşekkür
Bu çalışmayı başından itibaren destekleyen Ar-Ge Direktörümüz Sn. Ali Cansun ve Polin Waterparks’a teşekkürlerimizi sunarız.
