1945, Fransa doğumlu Jean Nouvel genel bir karakterizasyona meydan okuyan cesur deneysel tasarımları sayesinde 2008 Pritzker Mimarlık Ödülü’ne layık görüldü ve dünya çapında şöhrete sahip mimarlar arasında yerini aldı. Bu yazımızda, Nouvel’in bazı önemli eserlerini inceleyeceğiz.
Louvre Abu Dhabi, BAE
Louvre Abu Dhabi, Birleşik Arap Emirlikleri Abu Dabi’de bulunan bir sanat ve medeniyet müzesidir. Müze, 8 Kasım 2017’de tamamlanmıştır. Saadiyat Adası Kültür Bölgesi’nde yer almakta olan bu müze Abu Dabi şehri ve Fransız hükümeti arasında otuz yıllık bir anlaşmanın parçasıdır.
Arap yarımadasındaki en önemli kültürel merkezlerden olan bu yapı, yaklaşık 8.000 metrekarelik galeri ile toplamda 24.000 metrekarelik alana yayılmaktadır. İnşaatın nihai maliyeti yaklaşık 600 milyon Euro’dur.
Müzede Doğu ve Batı sanatı arasındaki boşluğu doldurmak üzerine odaklanan, dünyanın dört bir yanından sanat eserleri sergileniyor. Müze “görünüşte yüzen kubbe yapısı” olarak tasarlanmıştır.
Güneşin süzülmesini sağlayan ağ desenli kubbesinin genel etkisi, “bir vahada hurma yapraklarından geçen güneş ışınlarının” temsil edilmesidir. Daimi koleksiyon 6000 metrekarelik alanı kaplamakta ve geçici sergiler 2000 metrekareden daha geniş bir alanda gerçekleşmektedir.
İnşa sürecinde BuroHappold Mühendislik, yapısa mühendislik, geoteknik mühendisliği, enerji ve çevre danışmanlığı, su mühendisliği, cephe mühendisliği, aydınlatma tasarımı, insan hareketi danışmanlığı,güvenlik hizmetleri ve kapsayıcı tasarım dahil olmak üzere proje genelinde çok disiplinli mühendislik hizmetlerinivermiştir.
Yapısal mühendisler, değişen alanlara sahip 7,850 alüminyum yıldızdan oluşan ‘yüzen kubbe’yi gerçekleştirdiler ve bu da sekiz kata yayılarak, aşağıdaki alanlara güneş ışığının girmesini sağlayan delikli bir çatı yapısı oluşturdu.
Uzman jeoteknik ve su mühendislerinden oluşan bir ekip, sanat eserlerini, eserleri ve ziyaretçileri korozif deniz ortamındankorurken, “denizdeki müze” illüzyonu oluşturmak için galerilerin içinde su geçirmez bir bodrum ve gelgit havuzları tasarladı.
Torre Glories, İspanya
Torre Agbar olarak bilinen Torre Glories, Barselona, Katalonya, İspanya’da bulunan 38 katlı bir gökdelen / kuledir. Kule, 30.000 m2 ofis, 3,210 m2teknik tesis, konferans salonu dahil 8,132 m2 servis ve 9.132 m2 park alanı olmak üzere toplam 50,693 m2’lik bir alanı kapsamaktadır.
İnşa etmek 130 milyon Euro’ya mal oldu. İnşası Haziran 2005’te tamamlandı ve 16 Eylül 2005’te Kral Juan Carlos I tarafından resmen açıldı. Yapı, Barselona’daki yüksek teknoloji mimarisi örneklerinden bir tanesidir. Jean Nouvel’e göre, Torre Agbar’ın havaya yükselen bir gayzer şeklini hatırlatması amaçlanmıştır.
144,4 m yüksekliğindeki bu yapı, Barselona yakınlarındaki bir dağ olan Montserrat’tan esinlenmiştir. Tasarımı, farklı mimari konseptleri bir araya getirerek, cam cephesiyle kaplanmış çarpıcı bir yapıya ve yapısal betondan kesilmiş 4.500’den fazla pencere açıklığına izin vermektedir.
Şehirdeki üçüncü en yüksek bina olmasıyla Barselona mimarisinin önde gelen yapıları arasındadır. Binanın bir diğer belirleyici özelliği ise gece aydınlatmasıdır. Dış cephesinde parlak görüntülerin oluşturulmasını sağlayan 4,500 LED cihazı yer almaktadır.
Bina ayrıca çevreci özelliklere de sahiptir. Binanın dış cephesinde sıcaklık sensörleri yer almaktadır, bunlar pencere panjurlarının açılmasını, kapanmasını düzenlemekte ve klimalar tarafından kullanılan enerji tüketimini azaltmaktadır.
Philarmonie Paris, Fransa
Philharmonie de Paris, müziğe adanmış mekanları bir araya getiren bir kültür kurumudur. Konser salonları, sergi salonları, prova odaları, eğitim tesisleri, restoranlar ve barlardan oluşmaktadır. Ana binalar, Paris’in kuzeydoğu ucunda, on dokuzuncu bölgede bulunan Parc de la Villette’de yer almaktadır.
Bu mekanların çekirdeği, Jean Nouvel tarafından tasarlanan ve Ocak 2015’te açılan 2,400 koltuk kapasiteli Grande Salle, La Philharmonie 1’dir. Jean Nouvel’in projesi, 2007 yılında bu yeni bina için yapılan proje yarışmasını kazanmıştı.
Parc de la Villette’den yükselen tepesindeki Philharmonie 1, bir kayayı andıran görüntüsüyle, mimaride yenilikçi ve farklı bir bakış açısı sunuyor. Parlak alüminyum şekilleri ve farklı tonlardaki kuş mozaikler ile kaplı zarif cephesi ile beğeni kazanıyor.
Yapı, hem dışsal hem de içsel olarak ve yapısal tasarımında, betonarme ve metal yapıları birleştirerek, çeşitli sistemleri ve karmaşıklığı benzersiz bir şekilde çözen muazzam bir geometriye sahiptir.
Özellikle alışılmadık geometriler ve konfigürasyonlarla benzersiz bağlantıların tasarımı ve analizi, bu eşsiz yapının başarıyla kurgulanmasına olanak vermiştir.
Gutrie Theater, ABD
Minneapolis şehrinin tam da kalbinde yer alan Guthrie Tiyatosu, şehrin en görkemli fotoğraflarının da başrol oyuncusu olarak yer alıyor. Çevresindeki manzarayı yoğunlaştıran, endüstriyel formları çağrıştıran, modern bir şekilde işlenmiş bir metal ve cam bileşimi ile somut, sağlam bir figür olarak şehrin siluetine damgasını vurmayı başarıyor.
Büyük dairesel şekli, bölgenin bitişik tahıl silolarını yanarken, yükselen dikdörtgen yapısı ile de yakındaki un değirmenleriyle uyum gösteriyor. Gece karanlığında, dış duvarlar Guthrie sahnesinde oynanan büyük dramatik anların heyecanının anlatıyor.
Hava karardığında ve tiyatro hayat bulduğunda, alacakaranlığın gölgeleri, bu simgesel yapıyla ahengi yakalıyor. Göğe doğru yükselen ışıklı bölüm, fabrika bacalarını çağrıştırır ve aynı zamanda binanın yanal uzama uyması için yeterince yüksek bir uzunluk sağlar.
Yapının 53 metrelik konsol bölümü, nehrin ön tarafına doğru uzanır, etrafındaki eşit derecede muhteşem siloların çağdaş bir görüntüsüyle kaynaşır. Guthrie Tiyatrosu’nun tasarımı, adeta bir bıçakla dilimlenmişçesine keskin ve çok katlıdır. Bu keskin tasarım, görenlerin zihninde asla silinmeyecek bir imge oluşturmaktadır.
Kaynakça:
• “Nouvel wins top architect’s prize”. BBC News. 31 March 2008. Retrieved 31 March 2008.
• “Project List – 2000–2007 – Ateliers Jean Nouvel” (PDF). The Hyatt Foundation. 31 March 2008. Archived from the original (PDF)
on 9 April 2008. Retrieved 31 March 2008.
• “The Pritzker Architecture Prize 2008 Presented to Jean Nouvel” (PDF). The Hyatt Foundation. 31 March 2008. Archived from
the original (PDF) on 9 April 2008. Retrieved 31 March 2008.
• Jean Nouvel: The Elements of Architecture, 1998 by Conway Lloyd Morgan.
• Jean Nouvel: architecture and design 1976-1995 : a lecture in Italy, Jean Nouvel, Giampiero Bosoni. 1997 – Architecture – 95
pages
• Supermodernism: Architecture in the Age of Globalization. Hans Ibelings. NAi Publishers, 2002
