Son günlerde tüm Türkiye’nin tanıdığı isimlerin ardı ardına yaşanan acı kayıplarıyla gündeme gelen kalp krizlerinden ölüm vakalarında artış dikkat çekiyor. Kalp krizlerinde vakit kaybetmeksizin yapılacak tıbbi bir müdahale önemli ancak profesyonel bir yardım gelene dek geçecek sürede yapılabilecek ilk müdahaleler de hayat kurtarıcı olabiliyor. Altınbaş Üniversitesi İlk ve Acil Yardım Program Başkanı Öğr. Gör. Özlem Karagöl, kalp krizlerinin belirtileri ve kriz anında yapılacak ilk yardım müdahaleleri hakkında bilgi verdi.
“Hastayı yarı oturur pozisyonda tutun”
Kalp krizinin en önemli belirtilerinden birinin göğüs ağrısı olduğuna dikkat çeken Karagöl, göğüs ağrısı hissedildiğinde kalp ile ilgili bir sorun olduğunu düşündüren uyarıcı işaretler olarak, ağrının 15 dakikadan uzun sürmesi, hareket etmekle artması ve istirahatle rahatlamanın olup olmamasına dikkat edilmesi ve ayrıca hastanın kalp ilaçları kullanıp kullanmadığının da kontrol edilmesi gerektiğini söyledi. Kalp krizlerinde doğru ilk yardım uygulamaları için önemli noktaları vurgulayan Özlem Karagöl, şunları paylaştı:
“Hasta/yaralının hayati bulgularını kontrol edin ve rahat bir pozisyonda oturtun ya da düz yatırın. Yarı oturur pozisyon genellikle bu tür durumlar için en rahat olanıdır. Dinlenmesini ve hareket etmemesini isteyin. Kıyafetleri dar ise gevşetin. Hasta/yaralıya güven verin ve onu sakinleştirin. Hasta/yaralıyı tekrar değerlendirin. Daha öncesinde buna benzer ağrılarının olup olmadığını sorun.
Hasta/yaralının kalp rahatsızlığı için ilaç alıp almadığını sorun. Reçeteli ilacı yanındaysa almasına izin verin. Varsa, bir aspirin tabletini çiğnemesini ve daha sonra bir miktar su ile yutmasını isteyin. Hasta/yaralının öncesinde kalp hastalığı yok ve benzer şikâyetleri olmamış ise hasta/yaralıyı kalp krizi geçiriyormuş gibi değerlendirin. 112 acil yardım numarasını arayarak ya da aratarak yardım isteyin. Sağlık ekipleri gelinceye kadar hasta/yaralının yanında kalın.”
“Öksürtmeye çalışmayın, hastanın sırtına vurmayın”
“İnternet ortamında bulunup bilgi kirliliği yapan, kişiyi öksürtmek veya sırtına vurmak gibi müdahalelerin hiçbir yararı yoktur. Bu tür uygulamalar tam aksine vücudun stres yükünü arttırarak kalbi daha çok zorlayacaktır” diyen Öğr.Gör. Özlem Karagöl, kalp krizlerine doğru ilk müdahalede yapılacakları şöyle sıraladı:
“Bir kişi yanı başınızda kalp krizi geçirdiyse; sağlık deneyiminiz yoksa kalp krizi geçiren birine müdahale etmeyin, başka hastalara veya kendinize ait kalp ilaçlarını vermeyin.Hemen ambulans yardımı isteyerek hastayı en yakın tam donanımlı bir hastaneye ulaştırın. Bu esnada, kalp krizi geçiren kişiyi uygun bir yere yatırın.
Ayaklarını kalp seviyesinin üzerine kaldırarak, kalbe daha çok kan akışının olmasını sağlamaya çalışın.
Üzerindeki sıkı olan kıyafetleri gevşetmek, kravatı çözmek gibi yardımlarda bulunun.”
Kriz sırasında yalnız olanlar ne yapmalı?
Kalp krizi esnasında yalnız olunması durumunda yapılacaklar hakkında da bilgi veren Altınbaş Üniversitesi İlk ve Acil Yardım Program Başkanı Öğr. Gör. Özlem Karagöl, kriz geçirdiği esnada kişinin tıkalı olan damarını açabilmek için yapacağı bir hareketin bulunmadığını ilk olarak ağrı başladığı anda hastanın hemen telefonla yakınlarını arayarak durumu haber vermesi gerektiğini söyledi.
Yardıma geleceklerin mekana girebilmesi için bulunulan yerin kapısının aralık bırakılması gerektiğini de hatırlatan Karagöl, “Ağrıyı azaltmak için egzersiz yapılmamalıdır. Soğuk ya da sıcak suyun altına kesinlikle girilmemelidir. Özellikle soğuk su böyle durumlarda çok tehlikelidir. Çünkü kalp damarlarını büzer ve tıkalı olmayan damarların da daralmasına neden olabilir.
Yardım gelmesi, yatarak ya da oturarak beklenmelidir. Kesinlikle ayakta olunmamalıdır. Zira kalp krizi ile hastaneye gelen bir hastanın bir travma sorunu olmaması gerekir. Eğer kişi düşerek başını çarpmışsa, kalp krizi ile ilgili yapılacak tedaviler, başa alınan darbe nedeniyle yapılamayabilir” bilgilerini paylaştı.
