KMO İstanbul Şubesi’nin tespitlerine göre 2019 yılında, Türkiye’de 541 endüstriyel yangın ve patlama meydana gelirken, bu olayların 502’si endüstriyel yangın, 39 tanesi ise endüstriyel patlama olarak sınıflandırılmıştır. Gerçekleşen bu endüstriyel yangın ve patlamalarda 30 işçi hayatını kaybetmiş, 134 işçi yaralanmıştır.
Yüzlerce kişi ise yangından sonra ortaya çıkan boğucu ve zehirleyici gazlardan etkilenerek tedavi görmüştür. Tespit edilen yangın ve patlamaların %16 ‘sı metal, %13 ‘ü tekstil, %14 ‘ü ağaç, kağıt, mobilya, %11‘i kauçuk, plastik ve %8 ‘i gıda sektörlerinde faaliyet gösteren endüstriyel tesislerde gerçekleşmiştir.
“541”
2019 yılında gerçekleşen
endüstriyel yangın ve
patlama sayısı
Giriş
Bilim ve teknolojinin gelişmesine paralel olarak endüstriyel tesislerin kullanımını arttırdığı kimyasallar ve kimyasal işlemler, bir yandan üretim süreçlerini, hayatı kolaylaştırabilir iken, diğer yandan da denetlenmeden, önlem alınmadan ve uygunsuz kullanımları ile hem insan hem de çevre için risk teşkil edebilmektedir.
Kimyasal maddeler, tüketici mallarının yanı sıra, tarım, imalat, inşaat ve hizmet sektörlerinin de önemli üretim bileşenlerindendir. Bu maddelerin taşınması, depolanması, üretimi, kullanımı ve bertarafı sırasında oluşabilecek bir aksaklık sonucu meydana gelecek kazalar ağır tahribata yol açma potansiyeli taşımaktadır.
Tehlikeli kimyasallar patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir, toksik, çok toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjen, kanserojen, mutajen, üreme için toksik ve çevre için tehlikeli özelliklerden bir veya birkaçına sahip madde ve/veya karışımları kapsamaktadır.
Tehlikeli kimyasallar sadece bu maddeleri doğrudan kullanan kişi ya da işletmeleri değil, olası endüstriyel kazalar halinde kitleleri, çevreyi ve doğal yaşamı etkileyebilecek potansiyele sahiptir.
Yaşanan kazalar işçilerde ve/veya bölge sakinlerinde can kayıplarına, yaralanmalara, hastalıklara (hatta uzun vadede kronik hastalıklara da yol açma potansiyeli olabilir) sebep olmakta; havayı, suyu, toprağı, hayvanları kısacası doğayı olumsuz etkilemekte ve zarar vermektedir. Endüstriyel kazalar genellikle yangın, patlama ve kimyasal yayılım şeklinde meydana gelmektedir.
Yanma; oksijen ile yanıcı maddenin belli bir orandaki karışımının tutuşturma kaynağı ile birleşmesi sonucu oluşan kimyasal tepkimedir. Patlama ise; yanıcı maddenin tamamının veya büyük bir kısmının hızla yanması sonucu bir şok dalgası oluşturan kimyasal reaksiyon olarak tanımlanır.
Yanıcı maddeler; gaz, buhar, sis veya tozlar şeklinde görülebilir. Patlamalar; kimyasal olduğu gibi fiziksel de olabilmektedir. Bu tür patlamalar genellikle basınç artışı sonucu gerçekleşmektedir. Yangın sonucunda patlamalar gerçekleşebildiği gibi, patlamaların sonucunda da yangınlar tetiklenebilmekte, ayrıca yanma tepkimesi sonucu ortaya çıkan gazlar boğucu ve zehirleyici vb. olumsuz etkiler yaratabilmektedir.
2019 YILI VERİLERİNİN YORUMLANMASI VE 2017- 2018 YILLARI İLE KARŞILAŞTIRILMASI
2019 yılında, Türkiye’de en az 541 endüstriyel yangın ve patlama gerçekleşmiştir. Bu olayların 502‘si endüstriyel yangın, 39 tanesi ise endüstriyel patlamadır. Bu endüstriyel yangın ve patlamalarda en az 30 işçi hayatını kaybetmiş, 134 işçi yaralanmıştır.
Yüzlerce kişi ise yangından sonra ortaya çıkan boğucu ve zehirleyici gazlardan etkilenerek tedavi görmüştür. Değerlendirme yapılırken sadece
hastanede tedavi altına alınan kişiler yaralı olarak kabul edilmiştir. Mesai saatleri dışında yaşanan olaylar bilançonun çok daha ağır olmasını yine engellemiştir.
Grafik 1’de görüldüğü üzere; 2019 yılı içerisinde yaşanan endüstriyel yangın ve patlamaları önceki yıllara göre karşılaştırdığımızda; yaralanan işçilerin sayısında azalma görülse de, ölü sayısı yaşanan yangın ve patlamaların ciddiyetini ortaya sunmaktadır.
Grafik 1: Yıllık Olay/Etki Karşılaştırması
Grafik 2: Yıllık Yangın ve Patlama Sayıları Karşılaştırması
SONUÇ
Yangın ve patlamaların yaşandığı firma büyüklükleri çeşitlilik göstermektedir. Gerek büyük endüstriyel tesislerde gerek atölye tipi üretim yapılan yerlerde yangın ve patlamalar yaşanmakta olup, ölüm, yaralanma ve büyük maddi kayıplara sebep olmaktadır.
Rapora daha detaylı ulaşmak için http://www.kmo.org.tr sitesini ziyaret edebilirsiniz.
