İnhibitörler, monomerlerin veya diğer reaktif bileşiklerin polimerizasyon prosesini önleyen kimyasal bileşiklerdir. Doymamış polyester reçineler inhibitor olarak kullanıma uygun olan bileşikler zayıf hidrojen atomları salabilen Kinonlar ve Fenolik bileşiklerdir.
Bu hidrojen atomları peroksit dekompozisyonu sonucu açığa çıkan serbest radikallerle veya büyümekte olan bir polimer zinciriyle etkileşerek daha fazla reaksiyon oluşumunu engeller. İnhibisyon reaksiyonu diyebileceğimiz bu reaksiyon, tüm inhibitor molekülleri tükendikten sonra sona erer.
Bu nedenle inhibitörler kap süresi (pot life) artırmanın yanı sıra pre-akselere reçinelerde depolama ömrünü de artırır.
İnhibitörlerin seçimi şu performans özelliklerine göre yapılır:
• Doymamış polyester reçinenin esterifikasyon reaksiyonu esnasında jelleşmesini önleme,
• Polyesterin vinil monomerle yüksek sıcaklıkta karışımı esnasında jelleşmeyi önleme,
• Reçineye uzun raf ömrü kazandırma,
• Jel süresi ayarlama,
• Reçine jelleşmesini takip eden kür aşamasına minimum etkide bulunma.
Birçok ticari polyester reçine, son çapraz bağlama polimerizasyon işlemine müdahale etmeden optimum stabilite elde etmek için iki veya daha fazla inhibitör karışımı içerir. Univar Solutions ürün portföyünde bulunan inhibitörler hakkında bilgi verecek olursak;
4- Tert. Butil-Katekol
Aktifleştirilmiş veya pre-akselere doymamış polyester reçinelerin ortam sıcaklığında kap süresi (pot life) ve jel süresini artıran inhibitördür.
Ürünün teknik saflıktaki katı formunun ticari kodu PERGASLOW BK 100’dür. Ortam sıcaklığında farklı sistemlerde gösterdiği performans şöyledir;
1) Doymamış polyester/peroksit / hızlandırıcı karışımında jel süresi uzatır,
2) Doymamış polyester/peroksit karışımında pot life uzatır,
3) Doymamış polyester/amin hızlandırıcı karışımında pot life uzatır.
Ürünün PERGASLOW BK-10 ve PERGASLOW BK-1 kodlu
%10’luk ve %1’lik çözeltileri de mevcuttur.
2,6-Di-Tert. Bütil-p-Kresol
Doymamış polyester reçinenin ortam sıcaklığında jel süresini artırır. Kür süresini etkilemez.
Ürünün teknik saflıktaki katı formunun ticari kodu PERGASLOW PK 100’dür. Ortam sıcaklığında farklı sistemlerde gösterdiği performans şöyledir:
1) SMC-BMC’nin ortam sıcaklığında raf ömrünü artırır,
2) Doymamış polyester/peroksit karışımının ortam sıcaklığında kap süresini (pot life) artırır. Ürünün PERGASLOW PK-40 kodlu %40’lık çözeltisi de mevcuttur.
p-Benzoquinone (PBQ)
It is used for lengthening the pot life of SMC and BMC at ambient temperature.
Hidrokinon (HQ)
Yaygın olarak kullanılan bir inhibitördür. Ortam sıcaklığında reçineyi korumada ve jel süresini uzatmada oldukça etkindir. Ayrıca SMC-BMC’nin ortam sıcaklığında depolanma stabilitesini ve kap süresini (pot life) artırır
Toluhidrokinon (THQ)
Özellikleri bakımından Hidrokinon’a benzer, öte yandan toluhidrokinon molekülündeki orto pozisyonda bir metil grubunun varlığı bir miktar koruma etkisi sağlar. Ayrıca stirendeki çözünürlüğü HQ’dan daha iyidir. Genellikle yüksek reaktiflikte doymamış polyester için pişirme stabilizanı olarak kullanılır. Kür üzerindeki etkisi oldukça azdır.
1,4-Naftakinon (NQ)
Doymamış polyester reçinede depolama stabilizanıdır.
Mono-Tersiyer Bütlhidrokinon (MTBHQ):
Doymamış polyesterler için etkili bir depolama inhibitörüdür ve ayrıca yüksek reaktiflikte doymamış polyesterler için bir pişirme stabilizanı olarak faydalıdır. Geniş bir sıcaklık aralığında mükemmel etki sağlar ve yüksek sıcaklıkta reçine küründe sadece orta dereceli bir uzamaya neden olur.
Hidrokinon türevleri arasında en iyi çözünürlüğe sahip olandır. Çözünürlüğünün yanı sıra renginin iyi olması renk hassasiyeti olan uygulamalarda kullanımını uygun hale getirir. Sentez sırasında iyi termal stabiliteye ihtiyaç duyulan, bazıları yüksek oranda maleik anhidrit içeren reçine sistemleri için de oldukça kullanışlıdır.
2,5- Ditersiyer Bütil Hidrokinon (DTBHQ)
Doymamış polyester reçinelerin depolanma stabilitesini artırırken jel süresine etkisi minimum düzeydedir. Diğer inhibitörlerle kombine halde kullanılır.
Hidrokinon Monometil Eter (HQMME)
Akrilat, metakrilat, stiren vb. monomerlerin radikal polimerizasyon inhibitörüdür. Sentez esnasında iyi bir stabilizan ve antioksidandır. Organik solventlerde çözünürlüğü mükemmeldir. İnhibitörlerle ilgili talepleriniz için Univar Solutions ile iletişime geçebilirsiniz.
Nihan Yaman – Kompozit Satış Müdürü- Türkiye – Composite Sales Manager -Turkey – Univar Solutions
