Kimyasal Proses Tesisleri ve Sökülebilir Endüstriyel İzolasyon
Giriş
Genellikle yüksek sıcaklık ve yoğun kimyasal maddeler içeren zorlu ortamlara sahip olan kimyasal proses tesislerinde verimlilik ve sürdürülebilirlik için en önemli parametrelerden biri izolasyondur.
“Sökülebilir İzolasyon Ceketi”, kimyasal proses tesislerinde son dönemlerde yaygın olarak kullanılan bir izolasyon çözümüdür. Bu yazıda, sökülebilir izolasyon ceketi uygulamalarının faydaları ele alınacaktır.
Sökülebilir İzolasyon Ceketi Nedir?
Sökülebilir izolasyon ceketi, endüstriyel ekipman ve boruların yüzeylerine uygulanabilen bir izolasyon çözümüdür. Yanmaz ve yüksek sıcaklıklara dayanıklı malzemelerle üretilen bu ceketler, dış yüzey sıcaklığını kontrol altında tutarak enerji tasarrufu sağlar.
Ayrıca, ceketler, tehlikeli kimyasal maddelerin sızmasını önleyerek çalışanların güvenliğini de sağlar. Sökülebilir izolasyon ceketleri, birçok endüstriyel ortamda kullanılabilir ve herhangi bir boyuta ve şekle uygun olarak üretilebilir.
Sökülebilir İzolasyon Ceketinin Faydaları
1. Enerji Tasarrufu: Kimyasal proses tesislerinde, ekipmanlar ve borular genellikle yüksek sıcaklıklarda çalışırlar. İzole edilecek tesis bileşenlerinin (boru, ekipman, kanal, vb.) yüzeylerini kaplayarak sıcaklığı kontrol altında tutar. Bu sayede, ekstra enerji tasarrufu sağlayarak tesislerdeki enerji tüketimi azalır.
2. Kolay Bakım: Sökülebilir izolasyon ceketleri hızlı ve kolay bir şekilde çıkarılabilir,
yeniden monte edilebilir, gerekirse kısmi olarak yenisiyle değiştirilebilir. Bu durum, tesislerdeki bakım süresini ve maliyetlerini azaltarak işletme sürekliliğini artırır.
3. Güvenlik: Kimyasal proses tesislerinde, tehlikeli kimyasal maddelerin sızması ciddi
bir güvenlik tehdidi oluşturabilir. Sökülebilir izolasyon ceketleri, ekipman ve boruların
yüzeylerini kaplayarak, tehlikeli kimyasal maddelerin sızması durumunda bütünlüklerini
korur ve çalışanların güvenliğini sağlar.
4. Yangın Koruma: Yanıcı veparlayıcı tehlikeli maddelerin standart süreçlerde kullanıldığı
veya depolandığı endüstriyel tesislerde “havuz tipi yangın, jet yangını, patlama ve BLEVE” vakaları her daim olası riskler arasında olup bu vakaların ardından çevre ve insan sağlığını tehdit eden toksik serpintilerin de yaşanması olasıdır.
Endüstriyel tesislerde tank veya eşanjör benzeri ekipmanlar, boru hatları, hat üzerindeki bağlantı elemanları (vana, flanş, vb.), enstrümanlar ve ayrıca taşıyıcı çelik konstrüksiyon
(piperack, vb.) bileşenleri Pasif Yangın Koruma (Passive Fire Proofing – PFP) sistemleri
ile donatılmalıdırlar.
Esnek ve sökülebilir izolasyon ceketleri ise PFP uygulamalarında özellikle ekipman korunumunda artık neredeyse rakipsizdir. Hem kullanışlı hem de görece ekonomik olan bu sistemler aktüatör, reaktör, vb. gibi yangından zarar görmesi muhtemel ekipmanları en üst seviyede korurlar.
5. Çevre Dostu: Sökülebilir izolasyon ceketleri, uzun ömürlü olmaları, yıpranma halinde bile modüler yapısı sayesinde kısmi olarak tamir edilebilir veya yeniden üretilebilir olmaları sayesinde kolaylıkla işler hale getirilmeleri, izole edilen bileşenin (boru, ekipman vb.) bakımı için sökülmeleri gerektiğinde atık oluşturmamaları gibi avantajlarıyla, kimyasal proses tesislerinde çevre dostu bir çalışma ortamı sağlanır.
6. Esneklik: Sökülebilir izolasyon ceketleri, esnek bir yapıya sahiptir. Bu sayede, karmaşık şekillere sahip ekipman ve borular için izolasyon ceketleri kolaylıkla tasarlanıp üretilebilir. Ayrıca, modüler yapıya sahip bu sökülebilir sistemler daha fazla esneklik sağlar.
7. Uzun Ömürlü: Sökülebilir izolasyon ceketleri, dayanıklı malzemelerden üretilir ve uzun ömürlüdür. Bu sayede, tesislerdeki bakım maliyetleri düşer ve ceketlerin sık sık değiştirilmesi gerekmez.
Yukarıda belirtilen faydaları sayesinde endüstride sıkça tercih edilen çözüm olan sökülebilir izolasyon ceketleri, bu avantajlarının yanı sıra kolaylıkla tasarlanabilen ve uygulanabilen sistemlerdir. Bu ceketler, endüstriyel izolasyon ihtiyaçlarına göre özel olarak tasarlanabilir.
Ayrıca, çeşitli boyutlarda ve şekillerde üretilebildikleri gibi, istenen sıcaklık veya kimyasal
dayanımına göre malzeme tercihleri de yapılabilir. Bu da onları her türlü bileşeni (boru, ekipman, kanal, vb.) izole etmeye uygun hale getirir.
Geleneksel izolasyon yöntemlerine kıyasla daha fazla avantaj sağlayan sökülebilir izolasyon ceketleri, daha az yetkin işgücü ihtiyacı sebebiyle kimyasal proses tesislerinde gün geçtikçe daha popüler hale gelmektedir. Örneğin, geleneksel izolasyon uygulamaları için genellikle izolasyon ustası işçilerden oluşan kalabalık bir ekibe ihtiyaç duyulur.
Sökülebilir izolasyon sistemleri ise üretici firma bünyesinde imal edilip sahaya sevk edilir ve sahada sadece montajı yapılır. Bu sayede tesiste bulundurulacak tesis dışı iş gücü %95’e varan oranlarda azaltılmış olur ki bu hem iş güvenliği hem de idari açıdan ciddi avantajlar
doğurur.
Bunun yanında geleneksel yöntemlerle izole edilen bir bileşenin izolasyonunun sökülmesi
gerektiğinde ciddi maliyetler, çevre kirliliği riski ve zaman kaybı ortaya çıkabilir. Ancak sökülebilir izolasyon ceketleri bu sorunu ortadan kaldırır, çünkü çıkarılması ve yeniden montajı oldukça kolaydır.
Hatta çoğunlukla bakım veya işletme ekibinden herhangi yetkin bir usta dahi bu işlemi kolaylıkla yapabilir ve geleneksel izolasyon sistemlerinin sökümü ve yeniden montajı için gereken tesis dışı iş gücüne hiç gerek kalmaz.
Sonuç
Sökülebilir izolasyon sistemlerinin kimyasal proses tesisleri başta olmak üzere pek çok sahada endüstriyel izolasyon uygulamalarının geleceği olduğunu söyleyebiliriz. Hemen her konuda, herhangi bir endüstriyel tesisin izolasyon ihtiyacını karşılayabilecek esneklikte olan sökülebilir izolasyon ceketleri, yukarıda belirtilen faydaları arasından özellikle maliyet ve zaman tasarrufu ile çevre dostu özellikleri sayesinde öne çıkmaktadır.
Ülkemizde de son dönemlerde sökülebilir izolasyon sistemlerinin üretiminde ciddi gelişmeler yaşanmış, 3 boyutlu tasarımlar ve CNC entegrasyonlu üretim hatları sayesinde kısa sürede, düşük maliyetli ve yüksek kaliteli izolasyon sistemleri üretiminin önü açılmıştır.
Geçmişte yüksek katma değeri olan ekipmanların (türbin, vb.) izolasyonu için tercih edilen
sökülebilir izolasyon ceketleri çoğunlukla ithalat yoluyla yabancı üreticilerden tedarik edilmekteyken günümüzde yerli üreticilerin bu anlamda ciddi ağırlıkları söz konusudur.
Bu sayede sadece yüksek katma değerli bileşenler için değil artık neredeyse tüm boru hatları, kanallar, ekipmanlar ve sair sıcak tesis bileşenleri için de sökülebilir izolasyon ceketleri tercih edilmekte, bu nedenle kimyasal proses tesislerinde sökülebilir izolasyon
ceketlerinin kullanımı giderek artmaktadır.
Osman Çiçekli
Endüstri Mühendisi
CEO
INSPRO Industrial Products
