Boya/Kaplama Enspektörü Sertifikasyon Eğitim Programları (Küresel ve Endüstriyel Olarak Uluslararası Geçerlilikte Olanlar)
Bu yazımızda, uluslararası Boya ve Kaplama sektöründe “Coating Inspector” adıyla bilinen Boya Kaplama Enspektörü ve Kalite Personeline yönelik mesleki eğitimlerden ve sertifika programlarından bahsedeceğiz.
Dünya üzerinde, bu konuda en çok kabul gören sertifika programları şunlardır:
FROSIO Surface Treatment Inspector
Certification (Yüzey İşlemleri Enspektörü
Sertifikasyonu):
Norveç merkezli ve Danimarka, İsveç ve Finlandiya gibi ülkelerin katılımıyla İskandinav ülkelerinin oluşturduğu bu sertifikasyon programı, Norveç Standardı NS 476 esas alınarak hazırlanmış olup, amaçları korozyon-önleme (anticorrosion) işlerinde yüzey işlemleri ve izolasyon kalitesini yükseltmektir.
3 seviyeden oluşan bu sertifika programında, 1 yıldan az iş tecrübesi ve yeni başlayanlar Level 1-White (beyaz), minimum 2 yıl iş tecrübesi olanlar Level II – Green (yeşil), minimum 5 yıl iş/saha tecrübesi olanlar ise Level III – Red (kırmızı) FROSIO sertifikasına başvurabilmektedir.Yapılan teorik ve pratik sınavlarda başarılı olanlar, 5 yıl geçerli FROSIO Enspektör sertifikasına sahip olabilmektedir.
ICORR Painting Inspector Certification
(Boya Enspektörü Sertifikasyonu)
İngiltere merkezli Instute of Corrosion (ICORR) derneği bünyesinde düzenlenen bu sertifikasyon programında, diğer sertifikasyon programlarına benzer olarak, elde edilebilecek sertifikalar 3 seviyeden oluşmaktadır (Level 1, Level 2 ve Level 3).
Farklı olarak, kurslar internet üzerinden online olarak alınabilmekte (Bu konuda CORRODERE isminde bir firma ile işbirliği yapıyorlar) ve bu kursları bitirenler İngiltere’de sadece sınavlara katılarak sertifikaya hak kazanabilmektedirler.
NACE CIP (Coating Inspector Program)
NACE International kuruluşunun ASTM D3276 (Standard Guide for Painting Inspectors (Metal Substrates)) standardını esas alarak oluşturduğu boya ve kaplama enspektörleri sertifikasyon programıdır. Yukarıdaki diğer enspektör sertifikasyon programları gibi,
3 seviyeden oluşmaktadır ve her seviyede istenen tecrübe farklıdır: Level 1 (tecrübe gerektirmiyor), Level 2 ve Level 3… Yukarıdaki sertifikasyon programlarından farklı yanları ise:
• Bu seviyeler ile birlikte, yan bir uzmanlık alanları (nükleer, köprü ve marin sektörleri gibi) da alınabilmektedir (CIP Level 1 with Nuclear Specialty, NACE CIP Level 1 with Marine Specialty veya CIP Level 1 with Bridge gibi).
• Kurs sonu teorik sınavı, kurs sonrasında daha önceden test merkezlerinden birinde bilgisayar üzerinden online olarak alınabilmektedir.
• Level 3 bir sözlü mülakattan oluşmakta ve NACE tarafından belirlenen bir yer ve zamanda 4 kişiden oluşan profesyonel heyet huzurunda, aday kendisine yöneltilen soruları doğru yanıtlaması durumunda, Level 3 sertifikasına hak kazanabilmektedir.
SSPC PCI (Protective Coating Inspector)
SSPC.org kuruluşunun ASTM D3276 esas alarak oluşturduğu, diğer sertifikasyon programları gibi 3 seviyeden oluşan bir enspektör sertifikasyon programıdır. Buradaki diğer sertifikasyon programlarından farklı olarak, her iki seviyeyi (Level 1 ve 2) 6 günlük bir kurs sonunda girilebilen teorik ve pratik sınavlar sonrasında alınabilmektedir.
(PCI Level 3 sertifikasına sahip olabilmek için, 4 saatlik bir yazılı sınavı başarı ile tamamlamak gerekmektedir)
Bahsedilen çoğu sertifikasyon programının ortak özelliği; Uluslararası ISO 17024 standardına uygun olarak tasarlanması ve uluslararası mesleki eğitim ve öğretim denetleme kuruluşları (örn. IACET.org) tarafından denetlenerek uluslararası akreditasyon almış olmalarıdır.
Tesislere Yönelik Kalite Programları
Yukarıdaki personel ve çalışanlara mesleki eğitim ve sertifikasyon programları dışında, söz konusu Boyahane/Kaplama Atölye Fabrikalarının değerlendirilip denetlendiği özellikle Boya/Kaplama ve Galvaniz sektörüne yönelik kalite programları mevcuttur:
SSPC kuruluşunun – özellikle çelik yüzeyler ve yapılar için- endüstriyel boyahanelere
yönelik ISO 9001 benzeri SSPC QP adı altında 10 adet farklı kalite programları yer
almaktadır:
• SSPC QP 1, Field Application to Complex Industrialand Marine Structures (Komplex Endüstriyel ve Marin Yapıları Saha Uygulamaları)
Yüzey hazırlığı ve endüstriyel boya/kaplama uygulamaları sahada/ şantiyede gerçekleştiren yüklenicileri/müteahhitleri ve tesislerini denetleyen ve uygunluk durumda uluslararası geçerlilikte olan bir onay belgesi verilen bir sertifikasyon programıdır.
• SSPC QP 2, Field Removal of Hazardous Coatings (Tehlikeli Boya ve Kaplamaların Sahada Bertarafı)
QP1 sertifikasyon programına bir ilavedir. Uygulama ekibinin sahadaki tehlikeli boya atıklarını nasıl bertaraf ettiklerini, ilgili ekipmanlar ve muhafaza alanları (Ing. Containment) konuları esas alınarak denetleyen bir sertifikasyon programıdır.
• SSPC QP 3, Shop Painting (Atölye Boyacılığı)
Bir yüklenici firmanın sabit bir atölye ortamında yüzey hazırlığı ve koruyucu boya/kaplama yetenekleri değerlendirilen bir sertifikasyon programıdır. 3 ana katagoride atölye sertifikasyonu verilmektedir:
• Duvar ile Kapatılmış Atölye (İng. Enclosed Shop)
• Etrafı Örtülü Atölye (İng. Covered Shop)
• Açık Atölye (İng. Open shop)
• SSPC QP 5, Certification for Coating and Lining InspectionCompanies (Boya, Kaplama ve Astarlama Enspeksiyon Firmaları için Sertifikasyonu)
Özellikle enspeksiyon yapan bağımsız firmalarının müşterilerine tutarlı, yüksek-kalitede boya, kaplama ve astarlama enspeksiyon hizmetleri sunup sunmadığının denetlendiği bir sertifika programıdır.
• SSPC QP 6, Contractor Metallizing (Yüklenici Metalizasyonu)
Endüstriyel termal sprey (Metalizasyon) yüklenicilerinin yeterliliklerin değerlendirildiği bir sertifikasyon programıdır.
• SSPC QP 7 – Introductory Program (Tanıtıcı Program)
Saha ve şantiye ortamlarında endüstriyel,marin veya mimari yüzey hazırlığı veya boya/kaplama uygulamaları konularında 12 aydan daha az tecrübeyesahip yüklenicilerin kapasitelerini denetleyen bir sertifikasyon programıdır.
• SSPC QP 8, Installation of Polymer Coatings and Surfacings on Concrete and Other Cementitious Surfaces (Çimentomsu ve Beton Yüzeylere Polimer Kaplama ve Perdahlama Kurulumu)
Ticari,kamusal ve endüstriyel tesislerdeki beton yüzeylere Polymer boya ve kaplamalar kurulmasını sağlamak için kiralanmış
yüklenici firmaların yeterliliklerini denetlemek için oluşturulmuş bir sertifikasyon programıdır.
• SSPC QP 9, Field Application of Architectural Coatings (Mimari Boya ve Kaplamaların Saha Uygulamaları)
Ticari veya kamusal yapıların üzerine mimari boya ve kaplamalar uygulamalarının sahada yapılması yapacak boya yüklenecilerinin yeterliliklerinin denetlenmesi için oluşturulmuş bir sertifikasyon programıdır.
• SSPC QS 1 – Advanced Quality Management System (QMS) Certification Program for Industrial and Marine Painting Contractors (Endüstriyel ve Marin Boyacılığı Yükleniciler için İleri Düzeyde Kalite Yönetim Sistemi Sertifikasyon Programı)
SSPC mesleki kuruluşu QS1 programını QP1, QP3, QP6, ve QP8 programlarındaki pratiklerin standartlarını daha yukarılara taşımak için oluşturulmuştur.
Böylelikle Advanced Quality Management System (QMS) gerekli yeterlilikleri yerine getirenler, bağımsız SSPC denetlemesindensonra QS1 sertifikasına hak kazanacaklardır.
• SSPC QN 1 – Nuclear Coating Supplement (Nükleer Boya/Kaplama İlave Belgesi)
SSPC-QP 1 ve SSPC QP 8 veya SSPC-QP 3 sertifika programlarına ilave olarak tamamlayıcı bir sertifika programdır.
SSPC-QN 1 sertifika programına başvuracak olanlar, öncelikle ilgili çekirdek yeterliliğe (Örn. QP 1, QP 3 veya QP 8) sahip olmalı ve doğru, düzgün bir duruş ile yaptıkları boya işlemlerini gerçekleştirmelidir.
Yukarıdaki SSPC QP programlarına benzer olarak, yukarıda mesleki eğitimlerinden bahsettiğimiz NACE International mesleki birliği tarafından, ABD’deki endüstriyel boya ve kaplama uygulama yüklenici firmalara NIICAP (NACE International Institute Contractor Accreditation Program) ismi altında yönelik sertifikasyon kalite programları düzenlenmektedir.
Benzeri olarak, bazı ülkelerde galvaniz tesisleri için de kalite programları ve sertifikasyon belgeleri mevcuttur.
Örneğin, İskandinav ülkelerinin birlikte oluşturdukları Nordic Galvanizers mesleki birliği ile MVR (Mekaniska VerkstädersRiksförbund) ve Nordcert sertifikasyon kuruluşu ONAYLI GALVANİZCİ (İng. Approved Galvanizer) programı geliştirmişler ve özellikle Kuzey Avrupa ülkelerinde yürürlüğe sokmuşlardır.
2 Benzeri bir sertifikasyon kalite programı İspanya Galvanizciler Birliği (ATEG) tarafından oluşturulmuştur ve ülke çapındaki Galvaniz tesisleri ATEG Quality Certificate3 isminde bir sertifikasyon belgesine başvurabilmektedir.
Avustralya’daki Mevcut Durum
Avusturalya kıtasında bu konu, son derece ciddi olarak devlet düzeyinde ele alınmakta ve hem personel mesleki eğitimi hem de firma ve tesislerin resmi sertifikasyon kalite programları bulunmaktadır.
Yüzey hazırlığı ve Boyama /Kaplama uygulamaları üzerine sertifika programı ile ilgili gerekli bilgi ve yeterlilikler belirlenmiş olup, sertifika almak isteyenler, Avustralya Eğitim ve Talim Bakanlığı web-sitesindeki ilgili link aracılığı ile, bu sayfadaki bilgilerden faydalanarak, süreci başlatıp ilgili kursa yazılarak süreci başlatabilmektedir.
4 Ayrıca, Avusturalya devleti tarafından kıta genelinde 2004 yılından beri devlet eliyle uygulanmaktadır. Bu programlar Avustralya genelinde PCCP:
Painting Contractor Certification Program (Boyacılık Yüklenicileri Sertifikasyon Programı) olarak bilinmekte ve Endüstri, Turizm ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde CSIRO5 tarafından gerekli çalışmalar ve denetlemeler yapılmaktadır.
Bununla birlikte Australian Corrosion Association (ACA) mesleki birliği de, gerek kendi oluşturdukları gerekse NACE ile birlikte, Avustralya ve Yeni Zellanda’daki boya/ kaplama profesyonellerine yönelik, yukarıda bahsedilen benzeri eğitim ve sertifikasyon programları organize etmektedirler.
Ülkemizdeki Mevcut Durum
Bu konuda ülkemizde çoğu meslek için olduğu gibi, maalesef Endüstriyel Boya/Kaplama sektörü ile ilgili henüz ulusal olarak kabul edilmiş/onaylanmış bir mesleki eğitim ve sertifikasyon programı bulunmamaktadır.
Bununla birlikte, yukarıda anlatılan -özellikle NACE ve SSPC gibi uluslararası kuruluşlarının- Boya ve Kaplama sektörlerine yönelik mesleki eğitim & sertifika programları, artık ülkemizde de açılabilmekte; Türkçe olarak eğitimler ve sınavlar düzenlenebilmektedir.
Ayrıca, yukarıda bahsedilen Avrupa Birliği Yeterlilikler Çerçevesi ve EUROPASS gibi mesleki eğitim ve sertifikasyon sistemleri, ülkemizde 21 Eylül 2006 tarihinde 5544 sayılı kanun ile kurulan Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından uygulamaya başlatılmıştır.
Geçtiğimiz yıl başlatılması planlanan, ancak çeşitli sebeplerden ertelenen Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğu, 01 Ocak 2017 tarihinden itibaren 40 meslekte fiilen başlamıştır.
Son olarak, bu konuda ilgili Türkiye Yapısal Çelik Derneği – TUCSA (www.tucsa.org) öncülüğünde çeşitli eğitimler ve sertifikasyonlar yapılmakta olup, bu çalışmaların ulusal bazda kabul görmesi için MYK nezdinde sürdürülmektedir.
Önümüzdeki dönemde MYK’nın yayınlayacağı Ulusal Yeterlilikler ve Standartlar ile birlikte, Türkiye genelinde Mesleki Eğitim ve Sertifikasyon programlarının sayısının artması beklenmektedir.
Bizim özelimizde ise, Endüstriyel Boya ve Kaplama Sektöründe fabrika, atölye, saha ve şantiye personeline yönelik mesleki eğitim ve belgelendirme/sertifikasyon ihtiyacının artacağı aşikârdır.
Yukarıda bahsi geçen ulusal ve uluslararası eğitim ve sertifikasyon programları ile sonucunda Boya/Kaplama sektöründe,
• hem daha bilgili ve kaliteli iş yapabilen işgücü sayısında,
• hem de sektördeki firmaların verimlilikleri ve yurtdışı ile rekabet gücünde, artış yaşanmasını bekleyebiliriz.
Son Söz
Böylelikle, bir zamanlar rahmetli Sn. Rauf Denktaş’ın dillendirdiği “Bir usta, bir memleket…” deyişinin tüm Türkiye’de hayata geçirilmesi;bilgi, tecrübe ve yetenek tuğlalarımızı sertifikasyon harcı ile örüp, daha nitelikli ve kalifiyeli çalışanlar olarak ile birlikte uluslararası rekabette daha güçlü ve dünya ile daha entegre boya/kaplama profesyonelleri yetiştirmemiz ve endüstriyel şirketler inşa etmemiz mümkün olabilecektir!
Tolga Dıraz – Boya ve Özellikli Kaplamalar Direktörü / MİTAŞ Group
Başvurular:
1.https://www.linkedin.com/pulse/sspc-pci-nedirkorozyon-doktoru
2.http://www.nordicgalvanizers.com/Frontpage%20 links/ApprovedGalvanizer.htm
3.http://www.ateg.es/ateg/certificaci%C3%B3n-decalidad.aspx
4.http://training.gov.au/training/details/MSA30309
5.CSIRO:Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (Devlet Bilim ve Endüstriyel Araştırma Organizasyonu)
6.https://training.corrosion.com.au/
7.http://myk.gov.tr/index.php/tr/myk-meslek-yeterllkbelges-zorunluluu-sayfasi
Kaynaklar:
• http://www.sspc.org/training/SSPC_Training_Programs_from_A_Z/
• http://apas.gov.au/pccp/historypccp.htm
• http://www.nordicgalvanizers.com/Frontpage%20links/ApprovedGalvanizer.htm
• https://espresso.siu.no/projects/europass/download/…/Industrial%20painting-R94.pdf
• http://www.europass-vlaanderen.be/csdownloads/cseb0008_en.pdf
• https://www.sepe.es/contenidos/personas/formacion/certificados_de_profesionalidad/pdf/europass/N2_EOCB0311_in_pub.pdf
• http://apas.gov.au/pccp
• http://myk.gov.tr/index.php/tr/haberler/36-departman3/2599-40-meslekte-myk-mesleki-yeterlilik-belgesi-zorunluluu-fiilen-balatld
