Poliüretan malzemesi bir izosiyanat ve hidroksil grubundan olan maddelerin reaksiyonundan elde edilen polimerik bir malzemedir. Bu malzemeyi çok değerli yapan saniyeler içinde reaksiyonun çok hızlı bir şekilde olması ve ürünün farklı pH değerlerine sahip olan ortamlarda dayanıklılık göstermesidir.
Şekil 1. Poliüretan malzemesinin su ile etkileşimi ve köpük üretimi
Poliüretan yapısına bağlı olarak iyi derecede su sızdırmazlığı, tokluk, aşınmaya dayanaklılık, ışığa karşı dayanıklılık ve kimyasal dayanıklılık sağlamaktadır. Poliüretan uygulamalarında genel olarak izosiyanat ve hidroksil oranı titizlikle kontrol edilmelidir.
Poliol veya izosiyanatın aktif olması durumunda ve çapraz bağların oluşması durumunda tam oranın sağlanmasına gerek kalmayacaktır.[1]
Şekil 2. Poliüretan malzemesinin farklı sektörlerde kullanım oranı.[2]
Beton yapılarda çatlakların oluşması, sıklıkla karşılaştığımız kusurlardandır ve bu sorun yeni yapılarda da sıklıkla görülmesine rağmen genellikle eski yapılarda yaşlanma ve yorulmadan etkilenmektedir.
Çatlakların oluşması su sızıntılarına yol açarak duruma göre yapının dayanımını etkilemekle birlikte hizmet aksaklıklarına da yol açmaktadır. Su sızıntılarını önlemek ve sıkıntıları gidermek için en tercih edilen yöntemlerin başında poliüretan enjeksiyon köpüğü gelmektedir.
Bu yöntem özellikle suyun sızdığı çatlağın arkasına müdahale imkanı yoksa ve suyun çıktığı yüzeyden su akımına ters yönden durdurulması gerekiyorsa kullanabileceğimiz tek yöntemdir.
Şekil 3. Baraj duvarında oluşan çatlak ve su sızması
Genelde tamir amaçlı kullanılan bu malzeme; tünellerde, metro istasyonlarında, köprülerde, su ve tesisat kanalizasyonlarında, su depolarında ve barajlarda aynı şekilde binaların bodrum katlarında su sızıntılarını engellemek için kullanılır.
Şekil 4. Su deposunda oluşan çatlaklar ve su sızıntısı.
Bu amaç için çatlağın etrafında uygun aralıklarda çatlak yüzeyine yaklaşık 45 derecede ve suyun sızdığı katmanın arkasına malzemeyi ulaştıracak biçimde (duvar genişliğinin yarısında çatlağı kesecek şekilde) delikler delinir. [3]
Şekil 5. Binada oluşan çatlaklar ve enjeksiyon köpük uygulaması
Deliklerin arasındaki mesafe yaklaşık duvar kalınlığı kadardır ve çapraz şekilde konumlanmalıdır. Deliklere paker denilen dübeller yerleştirilir ve enjeksiyon malzemesi özel enjeksiyon pompası yardımı ile çatlaklara basılır.
Enjeksiyon malzemesi suyun bulunduğu yerlerde ve nem ile etkileşime girerek esnek bir köpük oluşturup, çatlakları kaplamaya ve su sızıntısını engellemeye başlar. İşlemin çatlakta su yerini tamamen malzeme ve ya köpük alana kadar devam ettirilir.
Daha yüksek dayanıklı ve uzun süreli bir sızdırmazlık sağlamak için köpüğün oluştuğundan sonra bile kaliteli köpük oluşana kadar malzemenin basılmasına devam edilmesi gerekiyor.
Dik çatlaklarda malzemenin basma yönü aşağıdan yukarıya olmalıdır ve her üç pakere malzeme bastıktan sonra işlemi tekrarlamaya ve bazen üç- dört aşamada malzeme basmaya bile ihtiyaç duyulabilir. [4]
Şekil 6. Enjeksiyon köpük uygulamasında delikler arası mesafe ve uygulama yönü
Malzemeden Beklenen Özellikler:
• Kalıcı bir sızdırmazlığın sağlanması (son ürünün esnekliği ve kalitede devamlılığı),
• Kullanım kolaylığı(düşük viskozite),
• Malzemenin görüne bilirliği ve kontrol edilme kabiliyeti,
• Hızlı etkileşim ve kürleşme (katalizör oranı ile kontrol edile bilir).
Poliüretan enjeksiyon köpüğünün rakiplere göre avantajları:
• Daha iyi bir sızdırmazlık sağlar. Epoksi malzemeler, sert oldukları için beton yapıda kırılmaya ve tahribata yol açabilir ama poliüretan enjeksiyon köpüğü esnek olduğu için bağlantılara zarar vermeden ve tahribata yol açmadan ana malzemeye ve yapıya uyum sağlar.
• Çok daha ucuz yöntemdir. Su boşatmasına gerek kalmadan her hangi bir hizmet aksamasına yol açmadan çok düşük bir yatırım ile uygulana bilen mükemmel bir çözümdür.
• Çok hızlı çözüm sağlar. Hiç bir ön işleme gerek kalmadan suyun altında ve temizlemeye bile gerek kalmadan uygulana bilen bir yöntemdir. [5]
• Bu yöntem ve benzerindeki avantajlardan dolayı ve yapı sektörünün gelişmesi ile birlikte sektörün daha da büyümesi ön görülmektedir ve 2017- 2024 arası toplam piyasa büyüklüğü 7 milyar dolardan 11 milyarlara ulaşması beklenmektedir. Bu genişlenmede Çin, Hindistan ve Meksika gibi ülkelerin büyük bir rol oynayacağı ön görülüyor. [6]
PURİN Poliüretan olarak piyasadaki ihtiyacı karşılamak için ve aynı zamanda ülke ekonomisine katkıda bulunmak amacıyla yüksek kaliteli enjeksiyon ürünlerimizi yerli ve uluslararası müşterilerimize sunmaktayız.
Asghar Najafigharehtapeh
Yurt Dışı Satış Müdürü
PURiN Poliüretan
Sezer Keskin
Yurt İçi Satış Müdürü
PURiN Poliüretan
Kaynaklar
1. http://www.wernerblank.com/polyur/learning/learning_center1.htm web sayfası
2. http://www.essentialchemicalindustry.org/polymers/polyurethane.html web sayfası
3. Water Control using polyurethane resins. Zamacois Eduardo, Resinas y Equipos S.L., 9th INTERNATIONAL MINE WATER CONGRESS
4. https://sealboss.com/chemical%20injection%20foam%20grout%20spec.pdf web sayfası
5. Using Polyurethane Grouts to Seal Seepage Cracks Underwater, Research. Update Summer 2016, Bulletin 2016-12
6. Aniket Sharma. Waterproofing Chemicals Market | Trends, Growth & Forecast Research Report 2018-2025. https://www.researchgate.net/publication/330853879
